مشاوره واهمیت ان
DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="267″>
اهميت مشاوره
(مشاوره ) نقش بسيار مهمى در زندگى مادى و معنوى انسان و بويژه در بهبود تحصيل دانش آموزان ، رابطه خود با ديگران ، كاهش رفتارهاى ناسازگار و انتخاب صحيح شيوه زندگى دارد.
اهميت و نقش مشاوره آنچنان است كه در قرآن و كلمات معصومين (عليهم السّلام ) بسيار مورد سفارش قرار گرفته است . ما در اين قسمت ، برخى از آن آيات و احاديث را بيان مى كنيم :
مشاوره در قرآن و احاديث
در قرآن ، سوره اى به نام (شورا) است كه در آيات 36 تا 38 آن ، (مشاوره ) به عنوان يكى از صفات ويژه مؤ منان ، در رديف توكل ، اجتناب از گناه ، (تقوا) اجابت پروردگار، اقامه نماز، انفاق و … مطرح گرديده ، مى فرمايد:
(… وَما عِنْدَاللّهِ خَيْرٌ وَاَبْقى لِلَّذينَ آمَنُوا وَعَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ وَالَّذينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِر الاْثْمِ وَالْفَواحِشَ وَاِذا ما غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ وَالَّذينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَاَقامُوا الصَّلاةَ وَاَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ وَمِمّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ ).
(… و آنچه نزد خداوند است براى كسانى كه ايمان آورده و بر پروردگارشان توكل مى كنند، بهتر و پايدارتر است ؛ همان كسانى كه از گناهان بزرگ و اعمال زشت ، اجتناب مى ورزند و هنگامى كه خشمگين شوند، عفو مى كنند. و كسانى كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را برپا مى دارند و كارهايشان به صورت مشورت در ميان آنان است و از آنچه به آنان روزى داده ايم ، انفاق مى كنند).
و در سوره آل عمران ، آيه 159 خطاب به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ) در كنار امر به عفو مردم و استغفار براى آنان و به مشورت در امور با آنان چنين دستور داده است :
(فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشاوِرْهُمْ فِى الاَْمْرِ فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ … )
(به (بركت ) رحمت الهى در برابر آنان (مردم ) خرم (و مهربان ) شدى و اگر خشن و سنگدل بودى ، از اطراف تو، پراكنده مى شدند. پس آنان را ببخش و برايشان آمرزش طلب كن و در كارها با آنان مشورت كن ، اما هنگامى كه تصميم گرفتى (قاطع باش و) بر خدا توكل كن …).
در احاديث نيز، در وهله نخست ، مشاوره ، نياز طبيعى فرد دانسته شده است . رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) در اين باره فرموده است :
(… ما يستغنى رجل عن مشورة …).(67)
(هيچ فردى از مشاوره بى نياز نيست ).
دوم اينكه : مشاوره امرى است بدون ضرر كه هيچگاه باعث بدبختى انسان نمى شود، بلكه پشتيبان و كمك خوبى براى رشد و يافتن راه رستگارى است . پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ) مى فرمايد:
(ما شقى عبد قطّ بمشورة …).(68)
(هرگز كسى از مشورت ، بدبخت نشد).
و نيز فرمود:
(لن يهلك إ مرؤ عن مشورة ).(69)
(هيچ كس از مشورت ، به هلاكت نمى افتد).
و در توصيه هايش به اميرالمؤ منين (عليه السّلام ) نيز فرمود:
(لا مظاهرة اوثق من المشاورة ..).(70)
(هيچ پشتيبانى با اعتمادتر از مشاوره نيست ).
و نظير آن از على (عليه السّلام ) نقل شده كه فرموده است :
(… لا ظهير كالمشاورة ).(71)
(هيچ پشتيبانى همانند مشاوره نيست ).
و نيز فرمود:
(المستشير على طرف النجاح ).(72)
(مشورت كننده در طريق رستگارى است ).
البته بايد توجه داشت كه بى ضرر بودن مشاوره ، مشروط به آن است كه مشاوره ، با تمام حدود و شرايطى كه بعدا ذكر مى شود انجام شود وگرنه مشاوره ، ضررش بيش از سود آن خواهد بود.
امام صادق (عليه السّلام ) در اين زمينه مى فرمايد:
(ان المشورة محدودة فمن لم يعرفها بحدودها كان ضررها عليه اكثر من نفعها …).(73)
(به درستى كه مشاوره ، داراى حدود و شرايطى است ، كسى كه آن شرايط و حدود را نشناسد و آنها را رعايت نكند، مشاوره برايش بيش از آنچه براى او سودمند باشد، مضر خواهد بود).
سوم اينكه : مشاوره همچون هدايت است كه از خطا و اشتباه و درنتيجه از پشيمانى و توبيخ و سرزنش ديگران جلوگيرى مى نمايد. على (عليه السّلام ) مى فرمايد:
(الاستشارة عين الهداية ).(74)
(مشورت خواهى ، هدايت است ).
و نيز فرمود:
(ما استنبط الصواب بمثل المشاورة ).(75)
(هيچ چيزى همانند مشورت كردن ، راه درست را به دست نمى دهد).
و نيز فرمود:
(المستشير متحصن من السقط).(76)
(مشورت كننده از اشتباه و لغرش ، مصون است ).
و پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ) نيز فرموده است :
(المشاورة حصن من الندامة واءمن من الملامة ).(77)
(مشاوره از پشيمانى جلوگيرى مى نمايد و باعث مى شود انسان از توبيخ و سرزنش [خود و ديگران ]، مصون بماند).
چهارم اينكه : (مشاوره ) در هر كارى لازم شمرده شده و از مشاوره نكردن نهى گرديده است و اين حقيقت تذكر داده شده ، كسى كه به مشاوره نمى پردازد، پشيمان مى شود. امام سجاد (عليه السّلام ) در اين باره فرموده است :
(لا يفعلن احدكم امرا حتى يستشير).(78)
(هيچ يك از شما نبايد هيچ كار مشكلى را بدون مشورت انجام دهد).
و امام باقر (عليه السّلام ) نيز فرمود:
(… من لا يستشر يندم …).(79)
(كسى كه در كارها مشورت نمى كند پشيمان مى شود).
و اميرالمؤ منين (عليه السّلام ) فرمود:
(من استبدّ براءيه هلك و من شاور الرجال شاركها فى عقولها).
(كسى كه به راءى خود تكيه كند هلاك مى شود و كسى كه با ديگران مشاوره نمايد، شريك عقلهاى آنان مى گردد).
پنجم اينكه: (مشاوره ) باعث مى شود كه توفيق الهى يار انسان گردد تا در كارها موفق تر و عاقلانه تر عمل كند. پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ) فرموده است :
(… فمن استشار منهم (من امتى ) لم يعدم رشدا ومن تركها لم يعدم غيّا).(80)
(از امت من هركس مشاوره نمايد، راه رشد و درستى را از دست نخواهد داد و هركس بدون مشورت كارى انجام دهد، گمراهى دامنگير او خواهد شد).
و نيز فرمود:
